۱۳۹۲ بهمن ۲۶, شنبه

حسنک کوجایی-گیلداستان- گیل آوایی

وارش امان ندایی. هاتو یک روند وارستان دوبو. کشکرت هیستا بو خو لانه دیمه جوخوفته بو جوم نوخوردی. هیره جیری مرغو خوروس ماتم بیگیفته گاگلف خاکا اورشین کودیدی. ساقوزای دور دوره شر ایتا کونده جیر خوشکه جا بیافته، وارشه مرا پاک داوا داشتی. کی کی ناشتی جه کونده جیر جیویز بزه بی  باموبی مورغو خوروسانا فوراندیبی. مار آیوانا جه آ سر تا اوسر پرده بکشه بو تا وارش ردده نزه بی همه جایا هیستا کودیبی. وارشه واستی منام نتانستیم بوشوبیم  بازی بوکودیبیم.

 می مار مرا بوگفت:
- بینیش تی درسا یاد بیگیر
- می درسا یاد بیگفته دارم مشقانام بینویشته دارم
- حرف نزن بوشو تی کیتابا بار بینیش بخان دوره بوکون

دو واره می کیتاب پیتابا اوسادم باوردم تا بینیشم بخانم بوگفت:
- دراسانه سر نینیش!
- چره؟
- خوب نی یه؟
- چره خوب نی؟
- تی کار جور نایه!
- من کی کار نارمه!
- هرکه دینی ایجور کار داره تی کارام اسا درس خاندنه!
- من کی بخاندمه!
- وااااااای تی چیلیکا چی بگم زای!

دراسانه سر بینیشتم. می مار ده وا بدا.  بازین ده می مار مرا کار نداشت خو پینیک پاره کونی بوخچه یا آیوانه حصیره سر رُو باورده بودوج وادوجا دوبو.
کیتاب فارسی می دس دراسانه سر نیشته بوم مره مره بولند بولند ایجور کی داد بزنم، خاندان دوبوم. خیاله مدرسه صارا مئن زاکانه مرا صف بکشه مه. من خانمه اوشانام اوجا دده:
- حسنک کوجایی، دیر وخت بود خورشید پوشته کویانه مغرب نزدیک می شد.......
ایدفایی می مار ایتا ایسکیته بوکود. به سامه می مارا فاندرستم. بیدم اصلن اونه حاواس می مرا ننا. دو واره بخاندم:
- حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پوشته کویانه مغرب نزدیک می شد.

می مار ایتا پیچه خو سرا راستا کوده بوگفته:
- ره....! ترکمه! فارسی خاندان دری یا گیلکی!؟
- تو مرا چیکار داری؟
- خاب دوروست بخان تی درسا
- تو پینک مینیک زئن دری یا می درس خاندنا ایشتاوستان دری!
- خاب می حاواس تی مرایام ناها. دوروست بخان! ول وله!
- من دوروست خاندان درم

- تی کیتابه مئن بینویشته ناها " پوشته کویان" یا  "پشتِ کوه ها"!؟

هیچی نوگوفتم دو واره شوروع بوکودم بخاندن:
- حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پوشته کوه های مغرب نزدیک می شد......

می مار ایتا ده ایسکیته بوکود. به سام می مارا فاندرستم. ایتا پیچه بوگذشت. می مار بیده من نخاندان درم. خو سرا راستا کود بوگفت:
- چره به سایی؟
- دوزیکی چی بوخوردی؟
- چی!؟
- دوزیکی چی بوخوردی؟

می مار ایتا خنده بوکود خی یاله کی ایتا دونیایا مرا فادادیدی. منام هاچین مرا لیسکا کوده می ماره مرا خنده بوکودم. ایدفایی می مار بوگفت:
- بخان زای جان بخان بدا می کارا بوکونم.
- اسا بوگو چی دوزیکی بوخوردی؟
- چره دوزیکی بوخورم زای جان!
- مگه مرا ایسکیتی گیره نیگی دوزیکی ایچی بوخورده دارمه!؟ خاب تونام...............
- آها...........اوتو گمه کی تی ایسکیتی بشه زای!

هیچی نوگفتم. دو واره بخاندم:
- حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پشت کوه های مغرب نزدیک می شد....

بازام می مار بگب بامو:
- تی حاواس چره ننای زای جان.
- ده چیسه مار. ده چی بد بخاندم!؟
- کوجایی یا کُجایی!؟
- تی ایسکیتی مگه واله مار!؟
- ترکمه نوبو تی دوما جا بدن دوروست بخان تا جاروکونه مرا تی جان دنکفتم.
- خاب: حسنک کُ جـــــــــــا................یییییییییی...خُبه!؟
- اها خوبه ولی نه اوتو درازه بدی!

دو واره بخاندم:
- حسنک کُجایی دیر وخت بود خورشید پشت کوه های مغرب ..............

ایدفایی می مار موشت بوکوده بوخچا بیگیفت خو دس تاوه دا می سمت داد بزه:
- می سر بوبو آستانه کمج!بلا حسنک بیبی درده حسنک بیبی تی پئره کللا با تی درس خاندن! جغیر از حسنک هیچی ده ناری بخانی!!!

تا بوخچه بوخوره می سر، واز بوکودم جه دراسان،  ده بودو هیره سر کتله متله دوکوده دونکوده دکفتم صارامئن وازو ولنگ کودنه مرا بخاندم:
- حسنک کوجایی دیر وخت بود خورشید پوشته کویانه مغرَب نزدیک می شد!

هان!
.
برگردان فارسی: حسنک کجایی
باران امان نمی داد همین طور یک ریز می بارید. زاغی خیس شده میان لانه اش پنهان شده تکان نمی خورد. زیر پاگرد ایوان مرغ و خروس ماتم گرفته گاه گاه خاک را چنگ می زدند و به همه جا می پراکندند. توله سگ، دور دورها زیر کُندۀ درختی انگار با باران دعوا داشت. لحظه شماری می کرد که از زیر کنده بیرون بیاید و مرغ وُ خروسها را از زیر پاگرد ایوان فراری دهد. مادر از این سر تا آن سرِ ایوان پرده کشیده بود تا باران همه جای ایوان را خیس نکند. بخاطر باران من هم نتوانسته بودم بروم بازی کنم.
مادرم به من گفت:
-         بشین دَرسَت رو یاد بگیر.
-         درسم را یاد گرفته ام مشقهایم را هم نوشته ام

دوباره کتابم را برداشتم  نشستم تا بخوانم گفت:
-    روی چارچوبِ در ننشین!
-    چرا؟
-    خوب نیست!
-    چرا خوب نیست؟
-    کارَت جور در نمیاد!
-    من که کار ندارم!؟
-    هرکسی رو می بینی کار داره. کارِ تو هم حالا درس خوندنه!
-    من خونده ام!
-    وای تو چقدر حرف می زنی بچه!

روی چارچوبِ در نشستم. مادرم دست از سرم برداشت و مرا بحال خودم گذاشت. بقچۀ تکه پاره های پارچه هایش را روی حصیر ایوان پخش کرده، شروع به دوخت و دوز کرد.
کتاب فارسی در دستانم روی چارچوبِ در نشسته بلند بلند جوری شروع به خواندن کردم که داد می زدم انگار در حیاط مدرسه با بچه ها صف کشیده ام، من می خوانم؛ آنها هم پس از من واگویه می کنند:
- حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پوشته کویانه مغرب نزدیک می شد.....

ناگهان مادرم سکسکه اش گرفت. خواندن را قطع کردم. دیدم مادرم  اصلا حواسش به من نیست. دوباره خواندم:
-         حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پوشته کویانه مغرب نزدیک می شد.

مادرم کمی سرش را بلند کرد و گفت:
-         بچه! داری فارسی می خونی یا گیلکی!؟
-         تو با من چی کار داری!؟
-         خوب دَرسَت رو دُرُست بخون!
-         تو دوخت و دوز داری می کنی یا به درس خوندنم گوش می دی!؟
-         خوب حواسِ من به تو هم هست. دُرُست بخون!  پُر روی حرف گوش نکن!
-         من دارم دُرُست می خونم!
-         توو کتابت نوشته "پوشته کویان" یا " پُشتِ کوه ها " !؟

چیزی نگفتم. دوباره شروع به خواندن کردم:
-         حسنک کوجایی دیروخت بود خورشید پوشته کوه های مغرب نزدیک می شد.....

مادرم دوباره سکسکه کرد. درس خواندن را قطع کردم. کمی گذشت. مادرم دید دارم نمی خوانم. سرش را بلند کرد و گفت:
-         چرا قطع کردی؟
-    دزدکی چی خوردی؟
-    چی!؟
-    دزدکی چی خوردی؟

مادرم خنده ای کرد انگار دنیا را به من داده اند. من هم خودم را لوس کرده با مادرم خندیدم. ناگهان مادرم گفت:
-    بخون بچه جان. بخون بذار من هم به کارم برسم.
-         حالا بگو دزدکی چی خوردی؟
-    چرا دزدکی بخورم بچه جان!؟
-    مگه هروقت سکسکه ام می گیره به من نمیگی  که دزدکی چی خوردم!؟ خوب تو هم.............
-    آ هـــــــــا.........! اونجور میگم تا سکسکه ات قطع بشه بچه!

هیچ نگفتم. دوباره خواندم:
- حسنک کوجایی دیر وخت بود خورشید پشت کوه های مغرب نزدیک می شد.....

باز هم مادر به حرف آمد:
-         حواست چرا نیست بچه!
-    دیگه چی شده مادر! دیگه چی بد خوندم!؟
-    "کوجایی" یا "کجایی"!؟
-    مگه سکسکه ات میذاره مادر!؟
-    شیطون نشو دُمت  رو جمع کن درست بخون تا با دستۀ جارو به جونت نیافتادم!
-    خوب: حسنک کُ.............جــــــــــــــــــــــــــــاییییییییییییی......خوبه!؟
-    آره  خوبه ولی نه دیگه اونجور بکشیش!

دوباره خواندم:
- حسنک کجایی دیروقت بود خورشید پشت کوه های مغرب.............

ناگهان مادرم چنگ انداخت بقچه را دستش گرفت به طرف من پرتاب کرد، داد زد:
-         سرمُ بردی! بلا بگیره حسنک! درد بگیره حسنک!  کلۀ پدرت با اون درس خوندنت! غیر از حسنک چیز دیگه ای نداری بخونی!؟

تا بقچه به سرم بخورد از چارچوبِ در پریدم. دویدم بطرف پاگرد ایوان، دمپایی چوبی پوشیده نپوشیده داخل حیاط رفتم؛ شلنگ اندازان خواندم:

- حسنک "کوجایی"  "دیروخت" بود خورشید "پوشته" "کو یانه" مغرَب نزدیک می شد!


همین!

۱۳۹۲ بهمن ۲۵, جمعه

سه تا چاردانه جه ایتا گیله مرده نیمه شبانه شعرو شاعری!!!- گیل آوایی

هاچین تورم، پیله لاتم، سی یا مست
ایدریا ارسو می چوما دوارست
فو وو کویا مانم پاختا بو لاب خاک
ببرده باد، می دیل گیلان بمانست

فارسی
به معنی واقعی دیوانه ام، یک لاتِ کاملم، سیاه مستم
یک دریا اشک از چشمم سرریز است
فروریخته کوه را می مانم، پهن شده، خاک شده
باد برده است، دلم گیلان مانده است

2
جه غوربت واهیلم، هاتو کونم داد
می ارسو امرا گم بیداد بیداد
هاتو کورم کلاچم داد زنم داد
مرا آوه جا ده  دیوانا بو باد

فارسی
از غربت سرگشته ام، همینطور داد می زنم
با اشک خود می گویم بیداد بیداد
همینطور هر چه شد، شد، داد می زنم
بادِ دیوانه شده به من پاسخ می دهد

3
پی یالا فان درم مسته دمه ناز
کرا  نازا دره می تام بزه ساز
هاچین ایجگرا بوم جه تاسیان داد
شرابه نازه جا دیل خانه آواز

فارسی
به پیاله دارم نگاه می کنم مستی را ناز می دهم
و ساز خاموشِ من دارد ناز می کند
براستی ضجه شده ام از داد دلتنگی
با ناز شراب دلم آواز می خواند


۱۳۹۲ بهمن ۲۲, سه‌شنبه

تی بهاره وارشو سرما زمستانا بيدم-2 - گیل آوایی

ایتا قدیمی گیلغزل( ایتا پیچه چاکون واکون بوبوسته!):

تی بهاره وارشو سرما زمستانا بيدم
تی آلوچه داره تی ته مستی خندانا بيدم

چوم ننامه چومه سر بسكی دپركستم جه خواب
خوابو بيداری ميان بس تی فوخوسانا بيدم

تا باموم ايپچه سرادم می ديلا با تی خيال
گورشا بوسته قاقابوم بسكی تی ونگانا بيدم

پور بيدم خنده تی لب تی روزيگاره ديلخـوشی
هم تی آیو ناله یو پوشته بيجارانا بيدم

تا تی پا سر به سايی يـــاور نخواستی سالاسال
داره لچه كشكرت صارا خوروسخوانــــــا بيدم

ديل هاچين واهيلا به وختی كفی بی سرصدا
تی گدا باهارو خالی دس تی ویشتانا بیدم

نقله تی كفتن ويريشتن پور بوگفت آ روزيـــگار
هرجيگايا فاندرستم تی تی گولازانا بيدم

گيل آوايی پاک آویره، دورا بوسته جه دی  یار
تاسیانی ول بیگفت، گِه گیله مردانا بیدم

۱۳۹۲ بهمن ۲۱, دوشنبه

هاسا شعر- گیل آوایی

انهمه داد
انهمه بیداد
جنگل اوخانا کود
کوه بکالست
دریا بنالست
دمرده ادمانیم واگردانه سره روزگار
آی وای هی کس
نه دپرکست
نه بفامست!

سلاخ خانه یه خاک
خاک بسری
ایتا ایتا به نوبت!

سرپور کی کوله سر وا بمانه
جنگلانه جنگل خوسی!؟

فارسی:
این همه داد
این همه بیداد
جنگل هوار کرد
کوه فرو ریخت
دریا نالید
آدمهای غرق شده ایم در روزگار وارونه
ای وای هیچ کس
نه از خواب پرید
نه فهمید

سلاخ خانه است خاک
خاک برسری
یکی یکی در نوبت!

تفنگ بر شانۀ چه کسی باید بماند
جنگلخوابِ جنگلها را!
.

۱۳۹۲ بهمن ۱۸, جمعه

بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش- گیل آوایی

بوگو یارا کی تی یــــاری تی پیشکش
تی یاری با تی غمخواری تی پیشکش
نوا هرشب آمون با نــــــاز می خواب
کی آخوابو او بیــــــداری تی پیشکش
فارسی
به یار بگو که یاری ات پیشکش خودت
یاری ات با غمخواری ات پیشکش خودت
به خواب من هر شب نیا باز ناز
که این خواب و آن بیداری پشکش خودت
.

آویرا بوسته نیــــــــــگاره می دیل هاچین تنگه

آویرا بوسته نیــــــــــگاره می دیل هاچین تنگه
می ماره موشته پــــــلاره می دیل هاچین تنگه

زالاش بـــــــاورده کرا ناجه ناجه غوربته مئن
می ماره کتله صـــــــداره می دیل هاچین تنگه

می دیل خایه دکفم پابرانده باغه می یــــــــــان
ایموشته ســــــــیروکواره می دیل هاچین تنگه

بایید میداد فاره سید تا نوبوستمه خــــــالی آب
کی دازو واشـــو گوماره می دیل هاچین تنگه

ده لاب تــــورابو زنم می سرا به چوبو چکال
می مچه قورسه نـــاویره می دیل هاچین تنگه

هاتو کی ساحیـــله کش بم مثاله واشکسه لوتکا
شبانا مالا صـــــــــدا ره می دیل هاچین تنگه

چره مرا واکفی، گورشه کایمه، فریـــــــــــــــاد
می رشته پورده بوساره می دیل هاچین تنگه

گیل آوایه واسوخستن نشا بوبو پیـــــــله لات
می قرماقو می روباره می دیل هاچین تنگه!
آ تاریخ می فارسی ویلاگه مئن پخشا بوسته بو:
۱۷ آذر ۱۳۸۷

خاب بیدِم کی ترا دونبالا کودم ماچی بدم تی لیسکه رو یا - گیل آوایی


خاب بیدم کی ترا دونبالا کودم-گیلچامه= خواب دیدم که دنبالت کرده ام from GilAvaeiگیل آوایی on Vimeo.

ایتا جه می قدیمی شعران کی آ تاریخ چهارشنبه ۴ دی ۱۳۸۷ ه‍.ش. می فارسی وبلاگه مئن پخشا بوسته ولی هاسا می گیلیکی وبلاگه می یانام شیمی مرا قسمت کونمه. جیوانی سالانه تاسیانی مرا!

خاب بیدِم کی ترا دونبالا کودم
ماچی بدم تی لیسکه رو یا
تا تی پاچک فاره سِم
تورشا کودی تی رنگه رو یا

می دوما جیگا بدام
دور دوره شر چوما بودوختم
کی بایی
تی گولی پوستام بیگیری
ده نیدینم تی سی یا مو یا

آن قدر سرما می یان
دیفاره کش خوشکه چوبا بُوم
کی می دس چوپور نامو
شیب بزنم
تا تو بفامی کرا من فان دره مه هانده تی سویا

پرکسیم
بیده مانستن
بوبُو بوم هیستو چوره
وارشه مه نی
بیدمه کوچه می یان
خانه خاراس ماچی دیهی رقیبه رو یا
مرا گورشا کوده تیکار
مرا دیل نامو بگم
ده نیدینم تی رنگه رو یا

بوشومه شلمانه کش
یاواش یاوارش مره جوخوفتم
بوکودم گریه تی واستی
چوتو چنگ بزه رقیبه ری تی مو یا

را دکفتم تا بایم رقیبه ری کا
کی بگم فاگیفتی بی رام
می اومیدو چومه سو یا
واخبردارا بومه
تو ده بوشویی
ایسامه هیستو چورابو
قاقابوسته
می کُوله سر 
پاک خیاله کی دارم ایدونیا کو یا

داد بزم داد نخایم ده بیدینم تی رنگه بویا
آن قدر داد بزه مه
شه بزه
جه خاب  دپرکستم
مرا یاد بامو کی دورم جه تو
دورم
هاچینه شب تی واسی فان د ِرَ مه ستاره سو یا
مره پاک واهیلا بوم کی نتانم ده بیدینم تی رنگه بو یا
فارسی:

خواب دیدم که دنبال تو  افتاده ام
روی لوس ترا ببوسم
تا نزدیک تو رسیدم
ترش کردی روی خودت را
از پر رویی دست برداشتم
دور دورها چشم دوختم
که بیایی
التماس هم اگر بکنی
دیگر موی سیاهت را نبینم
آن قدر میان سرما
کنار دیوار مثل چوب خشک ماندم
که دستم از سرما جمع نمی شد
تا سوت بزنم
تا بفهمی که من باز هم برای تو چشم براهم
می لرزیدم
مانند بید
خیسِ اب شده بودم
میان باران
در کوچه دیدم
خانه آباد داری روی رقیب را  می بوسی
کارت داغم کرد
دلم نیام بگویم
دیگر روی ترا نمی بینم
کنار تیر برق رفتم
آرام آرام پنهان شدم
بخاطر تو گریستم
چطور پسرکِ رقیب چنگ انداخت به موی تو
را افتادم تا بیایم به پسرکِ رقیب
بگویم که گرفتی بی رحم
امید و بینایی ام را
خبردار شدم
تو دیگر رفته ای
ایستاده ام خیسِ آب
مات شده
روی شانه ام انگار یک دنیا کوه دارم
داد زدم داد نمی خواهم دیگر رنگ ترا  ببینم
آنقدر داد زدم
خیس عرق
از خواب پریدم
یادم آمد که دورم از تو
دورم
بیهود شب بیاد  تو دارم نور ستاره ها ر ا نگاه می کنم
برای خودم سرگشته شدم که دیگر نمی توانم رنگ روی ترا ببینم.


این شعر قدیمی ست اما در وبلاگ فارسیم در تاریخ چهارشنبه، دی ۰۴، ۱۳۸۷ منتشر کردم. فکر کردم بهتر باشد در وبلاگ گیلکی ام بگذارم.